1955'te Fuar Şehirleri Kupası olarak start alan, 1971'den itibaren UEFA Kupası, 2 sezon önce de yeni formatıyla UEFA Avrupa Ligi adını alan organizasyonun finali Dublin Arena'da oynanacak.
İLK GOL GÜNEY AFRİKALI FUTBOLCUDAN
Uluslararası Fuar Şehirleri Kupası adı altında 1955'te başlayan organizasyonun ilk maçı 4 Haziran 1955'te İsviçre'de Charlton ile Basel arasında oynandı. Charlton'ın 5-0 kazandığı bu maçta kupanın ilk golünü de İngiliz takımının Güney Afrikalı oyuncusu Eddie Firmani attı.
Turnuvanın ilk ''hat-trick'ini yapmayı ise Arsenal'in forveti Cliff Holton başarırken, 1971'de UEFA Kupası adı altında düzenlenen ilk kupayı İngiliz takımı Tottenham müzesine götürdü.
Başlangıçta iki ayaklı finallerle oynanan kupada, 1998'den itibaren tarafsız sahada oynanan tek maçlı finallere dönüldü. Paris'teki Parc des Princes Stadı'nda Inter ve Lazio arasında oynanan bu finali Inter takımı 3-0 kazandı.
EN GOLCÜSÜ LARSSON
UEFA Kupası tarihinin en çok gol atan oyuncusu ise İsveçli Henrik Larsson oldu.
Feyenoord, Celtic ve Helsingborg takımlarıyla çıktığı maçlarda attığı toplam 41 golle turnuvanın gelmiş geçmiş en golcü futbolcusu olan İsveçli santrforu, 29 golle Alman Dieter Müller izliyor. İki golcünün ortak özellikleri ise kupayı kazanmayı başaramamış olmaları.
Bu arada, eski Trabzonsporlu futbolcu Kayserispor Teknik Direktörü Şota Arvaladze de Dinamo Tiflis, Trabzonspor, Ajax, Glasgow Rangers ve AZ Alkmar formalarıyla UEFA Kupası'nda toplam 27 gol atarak en golcüler listesinde 3. sırada yer aldı.
FALCAO, KLINSMANN'IN REKORUNU KIRDI
Porto'nun golcü futbolcusu Falcao, bu sezon attığı 16 golle, bir sezon içinde en fazla gol atan oyuncular listesinde ilk sırada bulunan Alman Jürgen Klinsmann'ın rakorunu kırdı.
Kolombiyalı futbolcu Falcao, oynadığı 13 maçta fileleri 16 kez havalandırıp büyük bir başarıya imza attı. Finalde de forma giyecek olan Falcao, gol atması durumunda rekorunu geliştirecek.
Klinsmann ise 1995-96 sezonu finalinde Fransa'nın Bordeaux takımını toplamda 5-1'lik averajla yenerek şampiyon olan Bayern Münih'in, o sezon attığı 32 golün 15'ini kaydetmişti.
1980-81 sezonunda kupayı kazanan Ipswich Town'ın santrforu John Wark ise 14 gol atarak bir sezonda en çok gol atan üçüncü oyuncu olarak dikkati çekti.
EN ÇOK KAZANAN TEKNİK DİREKTÖR TRAPATTONI
UEFA Kupası'nı en çok kazanan teknik direktör 3 kezle İtalyan Giovanni Trapattoni oldu. Trapattoni, Juventus'un başında 1976-77, 1990-91 ve 1992-93 sezonlarında kupayı kazanma başarısı gösterdi. Juan de Ramos ise Sevilla'nın başındayken 2 yıl üst üste (2005-06 ve 2006-07) takımını UEFA Kupası şampiyonu yaptı.
3 KEZ KAZANMIŞ 3 OYUNCU VAR
UEFA Kupası'nı 3 kez kazanmış 3 futbolcu bulunuyor. İngiliz Ray Clemence, İtalyan Giuseppe Bergomi ve Nicola Berti, UEFA Kupası sevincini 3'er kez yaşadılar.
Bergomi ve Berti, kupayı 1991, 1994 ve 1998 yıllarında Inter formasıyla kaldırırken, Clemence ise 3 ayrı takımda kupayı kazanma başarısı gösterdi. 1973 ve 1976 yıllarında Liverpool formasıyla şampiyonluğa ulaşan Clemence, 1984 yılında da Tottenham takımıyla kupaya uzandı.
EN ÇOK FORMA GİYEN OYUNCU BERGOMI
UEFA Kupası'nda en çok forma giyen oyuncu ise İtalyanların unutulmaz ismi Giusseppe Bergomi oldu.
Bergomi, Inter formasıyla toplam 96 UEFA Kupası maçına çıkarken, Frank Rost, Werder Bremen, Schalke 04 ve Hamburg formalarıyla 90 maçla ikinci, İtalyan kaleci Walter Zenga da 69 maçla üçüncü sırada yer aldı.
5 GOL BİRDEN ATAN FUTBOLCULAR
UEFA Kupası'nda bir maçta 5 gol birden atan 4 futbolcu yer alıyor. 1971-72 sezonunda Eintracht Braunschweig, Glentoran'ı 6-1 yenerken, Ludwig Bründl 5 gol birden atarak tarihe geçti.
Bu rekoru daha sonra 15 Eylül 1976'da 12-0 biten Derby County-Finn Harps maçında yine 5 gol kaydeden Derby County takımından Kevin Hector, 1984-85 sezonunda Ajax formasıyla Lüksemburg'un Red Boys Differdange takımına 5 gol atan Marco Van Basten, 1992'de de Napoli'nin Uruguaylı oyuncusu Daniel Fonseca, Valencia'ya 5 gol atarak rekora ortak oldu.
14-0'LIK REKOR
UEFA Kupası'nın en farklı galibiyetini Hollanda'nın Ajax takımı, Lüksemburg'un Red Boys Differdange ekibini 14-0 yenerek elde etti.
1984-85 sezonundaki eşleşmenin Lüksemburg'da oynanan ilk karşılaşması ise 0-0 berabere sona ermişti.
İKİ MAÇTA TOPLAM 21 GOL
Bir başka Hollanda takımı Feyenoord ise kupada bir eşleşmede en çok gol atan ekip olarak rekor kırdı.
Feyenoord, 1972-73 sezonunda Lüksemburg takımı olan Rumelange ile yaptığı iki maçta toplam 21 gol atarak kırılması zor bir rekora imza attı.
Hollanda ekibi, ilk maçı 9-0, rövanşı da 12-0 kazanarak bir üst tura çıkmayı başardı.
UEFA KUPASI İSTATİSTİKLERİ
UEFA Kupası'nın 1971'den bu yana dikkat çeken istatistikleri şöyle:
-En Çok Kazanan Kulüpler (3):
Inter (1990/91, 1993/94, 1997/98)
Juventus (1976/77, 1989/90, 1992/93)
Liverpool (1972/73, 1975/76, 2000/01)
-En Çok Kazanan Futbolcular (3):
Ray Clemence (Liverpool-1972/73, 1975/76, Tottenham-1983/84)
Giuseppe Bergomi (Inter-1990/91, 1993/94, 1997/98)
Nicola Berti (Inter-1990/91, 1993/94, 1997/98)
-En Çok Kazanan Teknik Direktörler:
Giovanni Trapattoni - 3 kez (Juventus 1976/77, 1990/91, 1992/93)
Juande Ramos - 2 kez (Sevilla 2005/06, 2006/07)
-En çok kazanan ülkeler:
İtalya 9, İngiltere 6, Almanya 6, İspanya 6, Hollanda 4, İsveç 2, Rusya, 2, Belçika 1, Portekiz 1, Türkiye 1, Ukrayna 1.
-En çok forma giyen oyuncular
Giuseppe Bergomi (Inter): 96
Frank Rost (Werder Bremen, Schalke 04, Hamburg): 76
Walter Zenga (Inter): 69
Enzo Scifo (RSC Anderlecht, Inter, FC Girondins de Bordeaux, AJ Auxerre, Torino Calcio, AS Monaco FC): 66
David Narey (Dundee United FC): 63
-En Fazla Gol Atan Oyuncular:
37 Henrik Larsson (Feyenoord, Celtic FC, Helsingborgs IF): 37
Dieter Müller (1. FC Köln, VfB Stuttgart, Bordeaux): 29
Şota Arvaladze (Dinamo Tiflis, Trabzonspor, Ajax, G.Rangers, AZ Alkmaar): 27
Alessandro Altobelli (Inter, Juventus): 25
-Bir sezon içinde en fazla gol atan oyuncular:
Jürgen Klinsmann (Bayern Münih, 1995/96): 15
John Wark (Ipswich Town, 1981/82): 14
Derlei (FC Porto, 2002/03): 12
-UEFA Kupası Finali'nde en çok yer alan ülkeler:
İtalya: 15 (9 galibiyet/6 mağlubiyet)
Almanya: 14 (6 galibiyet/8 mağlubiyet)
İngiltere: 11 (6 galibiyet/5 mağlubiyet)
İspanya: 10 (6 galibiyet/4 mağlubiyet)
Hollanda: 6 (4 galibiyet/2 mağlubiyet)
Fransa: 4 (4 mağlubiyet)
Belçika: 3 (1 galibiyet/2 mağlubiyet)
Portekiz: 3 (1 galibiyet/2 mağlubiyet)
İskoçya: 3 (3 mağlubiyet)
İsveç: 2 (2 galibiyet)
Rusya: 2 (2 galibiyet)
Türkiye: 1 (1 galibiyet)
Ukrayna: (1 galibiyet)
Yugoslavya: 1 (1 mağlubiyet)
Macaristan: 1 (1 mağlubiyet)
Avusturya: 1 (1 mağlubiyet)
AYNI ÜLKE TAKIMLARI 8. KEZ KARŞI KARŞIYA
Portekiz takımları Porto ile Braga'nın yarın oynayacağı UEFA Avrupa Ligi finaliyle aynı ülke takımları, bu kupanın finalinde 8. kez karşı karşıya gelecek.
Eski adıyla UEFA Kupası, yeni adıyla UEFA Avrupa Ligi'nde bugüne dek 7 kez aynı ülke takımları finalde karşılaştı. 4 kez İtalyan takımları, 1'er kez de İngiliz, Alman ve İspanyol ekipleri finalde kendi ülke takımları ile oynadı.
Kupada aynı ülke takımları 3 sezon aradan sonra finalde karşılaşacak. En son 2006-2007 sezonunda İspanya'nın Sevilla ile Espanyol takımları finalde karşılaşmış ve 2-2 berabere sona eren maçı penaltılarla Sevilla kazanmıştı.
Aynı ülke takımlarının Avrupa'nın 2 numaralı kupasında oynadığı final maçları ve sonuçları şunlar:
Sezon Şampiyon Finalist Sonuç
------- ----------------- -------------- --------
1971-72 Tottenham Hotspur Wolverhampton 2-1, 1-1 (İngiliz)
1979-80 Eintracht Frankfurt Mönchengladbach 2-3, 1-0 (Alman)
1989-90 Juventus Fiorentina 3-1, 0-0 (İtalyan)
1990-91 Inter Roma 2-0, 0-1 (İtalyan)
1994-95 Parma Juventus 1-0, 1-1 (İtalyan)
1997-98 Inter Lazio 3-0 (İtalyan)
2006-07 Sevilla Espanyol 2-2 (3-1 pen.) (İspanyol)
